Wiilkaa aan abtiga u ahy, heesaa Maxamed Axmed Bakaal ‘Cirro’ uun ma aha dadka Hargaysa lagu dhex handaday. Nus qarnigii u dambeeyay, Hargaysi waxay hoy u noqotay Canaasiir ka baayac mushtareeya collaad ay dadka reer Somaliland loo galiyo qoomiyadda Soomalida; illaa heer ay gaadheen inay ku hantaatacaan “qofka Amxaarka ah ayaa kaga xuquuq badan Hargaysa iyo Somaliland qofka Soomaaliga ah”. Maalintii Maxamed Xaashi oo ka falcelinayaa musharaxnimadii Saleebaan Gaal kula loollamaayey Cigaal uu lahaa: yaa Saleebaan Gaal cashuurta uga u soo uruurin Hargaysa haddii la doorto. Illaahay hortii maalintaasay EDABSO lahyd; dhaqan xumo dambe lama arkeen’e.

Kooxdan Canaasiirta ahi waxay isku loohaan, oo dhibaataynta ummadda uga soo gabadaan qadiyadda Gooni-isu-taagga Somaliland–qadiyaddaasi waa tu siyaasi ah oo Somaliland kala dhaxaysa Elite ka siyaasadda Soomaliya, ma aha arrin wax saamayn ah ku yeellan karta wada noolaashaha bulsho ee Soomaalida, oo uu fanka kow ka yahay. Xataa qadiyadda Gooni-isu-taagga laguma dhibo karo qofka reer Somaliland ee aan aaminsaneyn, cid kalaba daayoo. Waxaa kaliya lama taabtaan ah: wax-wada-lahaanshaha iyo wadajirka ummadda reer Somaliland; waxa ay hishiis ku yahiin ayaa mudnaanta u sarraysa leh oo muqadas ah, qofna qof wax uma yeedhin karo; dadka waa Ciise oo ninna nin caaro ma dheera.

Khatarka ugu weyn ee jirritaanka Somaliland wajahaya waa: kooxda asal raaca ah ee midigta fog ee xagjirka ah; waa koox iska dhigta kuwu

aad u aaminsan mabaadiida iyo qiyamka ay u taagan tahay Somaliland, laakiin ficiladoodu aanay shuqul ku lahyn wixii dhismaha S.Land kalifay. Waa isla kooxda sheegashada ka mid ahaanshaha Ururkii Dhaq-dhaqaa Waddaniga Soomaaliyeed ee SNM, ku raadiya xuquuq aan dastuuri ahyn. Wixii Kacaankii luggooyo ka gaystay deegaanada beesha Isaaqna ku cel- celinteeda uga faa’iidaysta danno siyaasadeed.

Kuwii Hargaysa naftooda u huray maalintay hiilka u baahnayd ee heeryada Kaligii-talisku dul hoganeysay, ayaa u muddan inay codkeeda ku hadlaan. Koomadii nus-qarniga ummaddu ku jirtay way ka tooseen; dadkii gobta ahaa ee Hargaysa lahaa waxay cod dheer ku leeyahiin

” enough is enough ” halkan qof dambe oo reer Nebi Aadana lagu dulmimaayo; ma aqbalayno in martayda na loo gacan dhaafo. Hargaysi waa xaruntii Soomaalida iyo Geeska, si sharaf leh ayaanu cid walba ugu soo dhoweynaynaa. Dadka Soomaliyaad waxaanu xaal iyo raali galin ka siinaynaa canaasiirta ku dhibaataaya magaaladayadii; walaalayaal waxaa balan ah in aydaan gunimo dambe Hargaysa kala kulmin, wanaagga aad ka mudan tahiin ayey idin marin doontaa. AHN Adeerkay Axmed Diiriye Qaasim, oo 1984kii mar ay Hargaysi xaaladdan oo kale tu u eeg ku sugnayd, wuxuu ku gabyey:

Dhammaan HOOBALLADI may qaxeen hibadu saarrayde

Hog-yaqaanadaadii murtida lama halleyeene

HEESAAGII lama quudhsadeen hiray cadaawaaye

Hayeeshee habeen guulleh baad heli ayaan dhow’e

Had aan sii fogeyn waxad sugtaa heego iyo roobe

Hillaac caafimaadbaa ku mari hogol daruureede

Hiddo-dhalad wixii aan ahayn waa lagaa hudine

Hor ILLaahay waan kaa xorayn hawshan kuu timiye

Insha-Allah HOME nabadgelyaa lagugu soo hoyne

W/Q: Xasan C/qaadir Yuusuf (Hassan Garnayl)