Xubnahan wasiiradda ah ee madaxweynuhu u saaray inay daba galaan oo ay fuliyaan go,aanka sicir bararka wax lagaga qaban lahaa ayaa danno u gaar ah ka raacay
Shacabka Somaliland waxay bilihii u dambeeyey u ahayd mid rajo beel ah, waxaana marba marka ka dambaysay sii shuuqayey rajo ay ka sugayeen madaxweynaha oo uu hore u balanqaaday inuu wax ka qaban doono sicir bararka xadhkaha goostay ee noloshii bani’aadamka halista ku haya, taas oo hadda ka dhigtay dabaqaddo isku hoos nool.

Madaxweyne Axmed Maxamed Siilanyo waxa uu isku dayey inuu sicir bararka xaga sarifka ku yimid ee hadda saameyey meceeshaddii iyo noloshii kale inuu wax ka qabto, waxa uu qaaday jid wanaagan iyo go’aan geesinimo leh oo dadweynuhu soo dhoweeyeen.

Haseyeeshee waxa dhabarka ka jabiyey oo wiiqay go’aankii madaxweynaha ee shacabka Somaliland soo dhoweeyeen ee niyadmsamida ku qaabileen waa gudidii uu madaxweynuhu u saaray wax ka qabashadda sicir bararka ka dib markii la aragti noqdeen shirkadihii danaha dhaqaale ku qabay nolosha adag ee danyarta ee macaashka badana ka samaynayey sicir bararka.

Xubnahan wasiiradda ah ee madaxweynuhu u saaray inay daba galaan oo ay fuliyaan go’aanka sicir bararka wax lagaga qaban lahaa ayaa danno u gaar ah ka raacay, taasina waxay niyad jab ku noqotay hamaddii shacabka ee ku farxay iftiinkii ka soo baxay  go’aanka madaxweynaha kula dagaalamayey Sicir bararka.

Guddii  wasiiradda ahaa markii ay shirkadihii waaweynaa la kulmeen waxa is bedelay jidkii madaxweynuhu u qeexay in wax lagaga qabto sicir bararka, waxaana dadka qaar ku dhaliilaan guddidaasi wasiirada ha inay go’aanka madaxweynaha dhaafsiisteen danno dhaqaale oo iskugu jira mid saami loogu darayo  iyo in faro guud keed loo taagay oo ku qanacsanaa sida badi dadweynuhu qabaan.

Madaxweynaha waxa ka hor yimid oo caqabad ku noqday xubnahaasi wasiiradda ah ee go’aankii madaxweynaha qashinka ku tuuray, farxaddii shacabkana god dheer ku riday, hogaamiyuhu waxa uu inta badan ilaaliyaa dareenka shacabkiisa haddii uu arko talaabo uu qaaday inay dadkiisu soo dhoweeyeen  wuxuu isku dayaan inuu farxadaasi kaga dhabeeyo, oo waxa uu daba galaan sababta ay u fuli waayeen go’aankaasi dadkiisa ku diirsadeen, haseyeeshee wali waxa uu haystaa jaanis uu mar labaad shacabkiisa kaga firxin lahaa, taas oo noqonaysa in xubnihii badhi furay go’aanka madaxweynaha uu la xisaabtamo oo uu talaabo ka qaaddo.

Madaxweyne Siilaanyo maanta waa nin weyn oo aan u baahnayn xoolo iyo danno kale oo dhaqaale oo uu u bedesho danta shacabkiisa danyarta u badan ee qoraxda iyo boodhka u taagnaa doorashadisii si nolosha adag ee waagaasi ku jiriin uga  baxaan, balse waxay noqotay  (Kud ka guur oo Qanjo u guur) waxayba sii galeen xaalad ka daran tay ka cararayeen.

Balse rajadda wali dadweynuhu isku sasabayaan waxay tahay madaxweynuhu waa shakhsi doonaya  inuu magac iyo taariikh uu kaga tago dadkiisa, sidaas darteed aanu madaxweynuhu guddisaasi wasiiradda ah kula socon  ka noqoshadda go’aankii  uu hore uga gaadhay wax ka qabashadda.

Ta labaad madaxweynuhu wakhtigan saami iyo dhaqaale midna kama rabo shirkadahan ganacsi ee go’aankii madaxweynaha ka leexiyey guddidii madaxweynuhu u xil saaray wax ka qabashadda, labadda qodobna waa riyooyinka ay dadku isku madadaaliyaan in sicir bararka mar uun wax laga qaban doonno.

Waagaasi madaxweynuhu go’aanka ka soo saaray sicir bararka waxa uu boqolka doolar lagu sarifayey 850,000 SLSH, imika kor mooyee hoosba uma socdo, waxaanu hadda marayaa boqolka Dollar sagaal boqol iyo toddobaadan kun  SL SH.

Guntii iyo gabogabaddii haddii madaxweynuhu dhab ka tahay wax ka qabashada sicir bararka waa in go’aankiisii hore  kaga dhabeeya, gudidii  hore ee uu magacaabay ee wasiirada ka koobnaana waa inuu waydiiya waxay ku bedesheen fulinta amarkaasi madaxweyne.

Ganacsataddu waa dad dantooda ka hormarinaya dantooda caamka ah, laakiin waxa bani’aadanka xukuma waa sharciga iyo xeerarka oo aanu dhaafi Karin, sidaas darteed si walba oo sharciga iyo xeerka uu dhaafi karaan way samaynayaan, laakiin waxa ka gudbi kara nin aan ahayn nin aduunyo ee aakhriyo iyo shacabkaasi uu masuulka ka yahay u dam qanaya.

Tusaale ahaan, wakhtigii shirkadda Sharaabka ee SBI wadanka laga furay, waxa wasiirka Maaliyadda ahaa Maxamed Xaashi Cilmi oo dadku u aqoonsan yihiin nin muwaadinimaddu ka dhab tahay, waxa uu amar ka soo saaray in sharaabkii ganacsatadda kale dibadda ka keeni jiray gabi ahaanba la joojiyo si loo dhiirigaliyo sharaabka wadanka dhexdiisa lagu samaynayo, taas waxa ka hor yimid ganacsato badan oo sharaabka ka ganacsan jiray oo lacag badan ka heli jiray, waxaanay wasiirka ka dacweeyeen illaa madaxweynaha, si wal oo wasiirkaasi uga noqon lahaa go’aankaasi way isku dayeen, haday dhaqaale ku bedelayo go’aankiisa  iyo haday dacwadoodu u hirgali karto oo ay gaadhsiiyaan illaa madaxweynaha,nasiib wanaag waxaas oo talaabo oo ay qaadeen muu noqon mid bedelay mawqifkiisii hore wuuna ku adkaystay go’aankiissii hore ee uu ku ilaalinayey in wadanka la maalgashaddo, ugu dambeyntiina tiisii ayaaa hirgashay, laakiin haddii waagaasi wasiir kale joogi lahaa maaliyadda oo aan Maxamed Xaashi ahayni  inta uu lacag dhaafsiisto ayuu odhan lahaa suuqu waa xor,  ganacsigu waa xor ee haddii aad tartan la galaysaan la gala haddii kalena haba kacdo shirkaddu, laakiin nasiib wanaag shirkadaasi waxay la kulantay siyaasi ay muwaadinimo dhab ka tahay oo ganacsina ku jirin mid  lagu laaluushayana qaadanayn oo aaminsan inuu quud xaaraan ah ku bedelin ficilka shacabka u danta ah.

barkhadladiif@hotmail.com